In dit artikel nemen we de bruikbaarheid van een relatief nieuw liquiditeitsratio onder de loep: de EBITDA-marge. Steeds meer zorginstellingen beschouwen dit als een serieus alternatief voor de current ratio, wat een meer traditionele maatstaf is voor liquiditeit.
De EBITDA, het nettoresultaat gecorrigeerd voor afschrijvingen en rente (en belastingen, geeft een grove benadering van de cash genererende capaciteit van een instelling en wordt daarmee wel aangeduid als “vrije kasstroom”. Let op, want er moet wel rente uit worden betaald.
Voor een toenemend aantal ratio’s is de EBITDA de basis voor het monitoren van instellingen in de zorgsector. Zo is naast de Debt service coverage ratio (DSCR), de Net debt/EBITDA inmiddels aardig ingeburgerd. Beide geven inzicht in de terugbetaalcapaciteit van een instelling. Relatief nieuw in de sector is de EBITDA-marge. Hoe bruikbaar is deze EBITDA-marge als monitorkengetal voor een instelling en wat is er vernieuwend aan?
De DSCR en de Net debt/EBITDA hebben een directe relatie tot de schuldpositie van de instelling. De EBITDA-marge staat daar juist volledig los van. Deze ratio relateert de EBITDA aan de totale operationele opbrengsten. Hierbij geldt: hoe hoger de EBITDA-marge, des te effectiever de organisatie is in het beheersen van de operationele kosten ten opzichte van de operationele opbrengsten.
Anders gezegd, de EBITDA-marge geeft een beeld van de operationele effectiviteit van een organisatie. Vóór de EBITDA-marge poogden externe financiers, zoals banken, operationele effectiviteit met name te monitoren door de grootste operationele kostenpost van een zorginstelling, de personeelskosten, af te zetten tegen de totale opbrengsten – de P-ratio. Deze ratio geeft echter een vertekend beeld en kan worden gemanipuleerd. Met de EBITDA-marge is er naar onze mening een zuiverder ratio voor het monitoren van de totale operationele effectiviteit geïntroduceerd. Vernieuwend? Jazeker!
"Vóór de EBITDA-marge poogden externe financiers, zoals banken, operationele effectiviteit met name te monitoren door de grootste operationele kostenpost van een zorginstelling, de personeelskosten, af te zetten tegen de totale opbrengsten – de P-ratio."
Is de EBITDA-marge bruikbaar? Voor instellingen die de komende jaren niet ontkomen aan bezuinigingen en de voortgang daarvan met een kengetal willen volgen, kan de EBITDA-marge zeker van additionele waarde zijn. De EBITDA-marge geeft namelijk inzicht in hoe effectief kostenbesparende maatregelen zijn geweest. Misschien is de beste eigenschap van deze ratio wel de voorspellende waarde ervan; een dalende tendens kan de voorbode zijn van slechte resultaten.
Natuurlijk zijn er ook minpunten verbonden aan de EBITDA-marge. Hij houdt, net als de EBITDA, geen rekening met de schuldenpositie van de instelling en met investeringsuitgaven. Zelfs met een gunstige EBITDA-marge kunnen hoge investeringsuitgaven, rentekosten en aflossingen uiteindelijk tot negatieve liquiditeitsposities en/of resultaten leiden. In onze analyses van de zorgsector zien we in de groep van STZ-ziekenhuizen voorbeelden van instellingen met een relatief hoge EBITDA-marge, die gebukt gaan onder een hoge schuldenlast, waardoor de DSCR toch onder druk staat.
De introductie van de EBITDA-marge is derhalve nuttig. Instellingen kunnen met dit kengetal meer zicht krijgen op de effectiviteit van bezuinigingsmaatregelen. Houd er echter rekening mee dat de EBITDA-marge geen zuiver kasstroomkengetal is en een vertekend beeld kan geven van de werkelijke financiële staat van uw instelling. Oordeel dus – zoals voor alles geldt – genuanceerd over de uitkomsten van de EBITDA-marge.
Lees ook het vervolg van dit artikel: De noodzaak van een genormaliseerde EBITDA